Φάρμακα: δαπάνη ή επένδυση;
Του Μιχαλη Πιτσιλιδη*
Τον Σεπτέμβριο του 1971 πέθανε στον «Ευαγγελισμό» ο ποιητής Γιώργος Σεφέρης, από τις επιπλοκές χειρουργικής επέμβασης για το έλκος που τον ταλαιπωρούσε πολλά χρόνια. Ηταν άτυχος ο ποιητής, όπως και δεκάδες χιλιάδες άλλοι ελκοπαθείς της εποχής, οι οποίοι οδηγήθηκαν στα χειρουργεία για βαρύτατες επεμβάσεις που τους άφησαν σχεδόν ανάπηρους, χωρίς, πολλές φορές, να λύνουν το πρόβλημα.
Περίπου μία δεκαετία αργότερα, εμφανίστηκαν στην αγορά τα πρώτα φάρμακα που αναστέλλουν την έκκριση γαστρικού οξέος. Χάρη σ’ αυτά, οι εγχειρήσεις έλκους ανήκουν πλέον οριστικά στο παρελθόν, όπως και οι πόνοι, οι εξαντλητικές δίαιτες, η απουσία από την εργασία, οι μακροχρόνιες νοσηλείες και οι θάνατοι από γαστρορραγίες. Αν το δει κανείς από την πλευρά της «φαρμακευτικής δαπάνης», τα φάρμακα αυτά πράγματι κοστίζουν κάποια εκατομμύρια ετησίως. Ωστόσο, δεν θα έπρεπε από το κόστος αυτό να αφαιρεθούν τα ποσά που εξοικονομήθηκαν από το σύστημα υγείας για νοσηλεία, χειρουργεία, αποζημιώσεις αδειών, πρόωρους θανάτους και όλα τα σχετικά; Δυστυχώς, τέτοιου είδους λογαριασμοί δεν συνηθίζονται στην Ελλάδα, όπου η αριστερή τσέπη του Δημοσίου αγνοεί τη δεξιά και όλα σαρώνονται από την ενδημική μας και παραδοσιακή προχειρότητα και δημαγωγία. Αντίθετα, σε άλλες χώρες, όπως οι ΗΠΑ, έχει αποδειχθεί ότι για κάθε 1 δολάριο που ξοδεύεται σωστά σε φάρμακα, μειώνονται συνολικά οι δαπάνες υγείας κατά 6 δολάρια! Επομένως, το φάρμακο αποτελεί τη φθηνότερη, αλλά και την προτιμότερη επένδυση υγείας. Είναι η πιο απλή, προσιτή και φιλική στον πάσχοντα και τους οικείους του.
Σε άλλους τομείς της υγείας, τα αποτελέσματα της φαρμακευτικής αγωγής είναι εξίσου, αν όχι περισσότερο, σημαντικά: τα αντιβιοτικά αποτελούν την αιχμή του δόρατος, έχοντας σώσει εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπων από βέβαιο θάνατο. Πολλές λοιμώξεις, άλλοτε φόβος και τρόμος της ανθρωπότητας, όπως π.χ. η φυματίωση, δεν συνιστούν σήμερα απειλή για την υγεία. Χάρη στα «περίτεχνα» και «ακριβά» νέα αντιβιοτικά, καθίσταται εφικτή η λειτουργία των χειρουργείων και των Μονάδων Εντατικής Θεραπείας. Χωρίς αυτά, τα νοσοκομεία θα λειτουργούσαν σήμερα όπως περίπου τον Μεσαίωνα, δηλαδή με τη βοήθεια του Θεού…
Σε άλλες περιπτώσεις, τα φάρμακα αποτελούν επένδυση με μακροχρόνια απόδοση. Εδώ ανήκουν, κυρίως, τα πολυπληθή εμβόλια. Σχεδόν για όλα έχει τεκμηριωθεί ότι το όφελος υπερτερεί του κόστους κι επομένως αποτελούν επικερδή επένδυση. Τα σύγχρονα αντιψυχωσικά φάρμακα έχουν συμβάλει τα μέγιστα στο κλείσιμο των ψυχιατρείων που λειτουργούσαν ως αποθήκες ψυχών. Κάποια είναι ακριβά, αλλά έχουν οδηγήσει τους περισσότερους ασθενείς πίσω στα σπίτια τους και πολλούς σε μια σταδιακή επανένταξη. Αν αφαιρεθεί το κόστος της νοσοκομειακής νοσηλείας και προστεθεί το κέρδος της επανένταξης, ποιος θα μπορούσε σοβαρά να υποστηρίξει ότι τα νέα ψυχοφάρμακα αποτελούν δαπάνη και όχι επένδυση;
Αλλά είναι, λοιπόν, όλα καλά, αγγελικά, στον χώρο των φαρμάκων; Αδίκως καταγγέλλονται όλα αυτά που κατά καιρούς βλέπουν το φως της δημοσιότητας; Η απάντηση είναι εύκολη. Στην Ελλάδα, η φαρμακευτική δαπάνη (δηλαδή τα χρήματα που πληρώνουν τα ασφαλιστικά ταμεία και το Δημόσιο) θα μπορούσε να είναι έως και 30% μικρότερη, ανεξαρτήτως των μειώσεων τιμών, αν περιορίζονταν τα φαινόμενα διαφθοράς. Στο Λαύριο αποκαλύφθηκαν φάρμακα αξίας 36.000 ευρώ που πέταξαν σε στοά ένας απατεώνας φαρμακοποιός και συγγενής του γιατρός, αφού εισέπραξαν από τα Ταμεία την αξία τους. Εκατομμύρια συνταγές κάθε χρόνο είναι πλαστογραφημένες, προϊόντα αγαστής συνεργασίας επίορκων γιατρών και φαρμακοποιών. Ετσι πλουτίζουν σήμερα ακόμα και νέοι αγροτικοί γιατροί, δείχνοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο από νωρίς τις επιδόσεις τους στη διαφθορά. Ο τραγικά μεγάλος αριθμός φαρμακείων και γιατρών επιτείνει το πρόβλημα, αφού οι πλαστογραφημένες συνταγές εξελίσσονται πλέον σε μέσο επιβίωσης.
Ανέλπιστοι (;) αρωγοί στην απάτη των πλαστογραφημένων συνταγών ήρθαν το υπουργείο Υγείας και ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων! Επί προεδρίας στον ΕΟΦ Δ. Βαγιωνά και υπουργίας Ν. Κακλαμάνη, επιτράπηκε να μην παραδίδονται στον ΕΟΦ οι ταινίες γνησιότητας των εξαγόμενων φαρμάκων (περίπου 1 δισ. ετησίως). Μεγάλο μέρος των ταινιών αυτών διοχετεύεται, όλα αυτά τα χρόνια, στην αγορά και χρησιμοποιείται στην υπερπαραγωγή πλαστογραφημένων συνταγών. Τρεις υπουργοί και τρεις πρόεδροι στον ΕΟΦ τα τελευταία έξι χρόνια, κι ακόμα η κατάσταση παραμένει ως έχει, επιβαρύνοντας με τουλάχιστον 1 δισ. ευρώ τα Ταμεία μέχρι σήμερα…
Υπάρχει, επομένως, διαφθορά στα φάρμακα και έχει τις τυπικές μορφές της διαφθοράς που μαστίζει την ελληνική κοινωνία. Τίποτα περισσότερο, τίποτα λιγότερο. Στο σύνολό τους, όμως, τα φαινόμενα αυτά θα είχαν εξαλειφθεί με την ηλεκτρονική συνταγογράφηση, η οποία ολοκληρώνεται πλέον και στην… Αλβανία! Στην ευρωπαϊκή Ελλάδα, αντίθετα, κανείς μέχρι σήμερα δεν έχει εξηγήσει π.χ. πού πήγαν τα αμέτρητα εκατομμύρια που έχει ξοδέψει το ΙΚΑ για τη «μηχανογράφηση» που δεν διαθέτει ή γιατί η Πολιτεία κωφεύει στις εκκλήσεις των ειδικών κι εκείνων που προσφέρονται να συνδράμουν, τεχνικά και υλικά, ώστε επιτέλους να μηχανογραφηθεί το σύστημα…
* Ο Μιχάλης Πιτσιλίδης είναι διευθυντής του περιοδικού Popular Medicine.

source:kathimerini.gr
top