Οι δύο όψεις της 
ισλαμοφοβίας...
Του Σταυρου Λυγερου
Η ισλαμοφοβία δεν γεννήθηκε τον Σεπτέμβριο του 2001. Αναμφίβολα, όμως, οι πολύνεκρες τρομοκρατικές επιθέσεις σε ΗΠΑ και Ευρώπη την έφεραν στην επιφάνεια και την τροφοδότησαν. Δεν πρόκειται για θρησκευτική αντιπαλότητα. Στη Δύση, η θρησκευτική πίστη και λατρεία είναι ιδιωτική υπόθεση και κατά κανόνα σεβαστή. Οι θρησκείες, όμως, είναι και πολιτισμικά μεγέθη. Αυτό ισχύει περισσότερο για το Ισλάμ, το οποίο ασκεί καθοριστική επιρροή στον τρόπο ζωής των μουσουλμάνων και σε αρκετές περιπτώσεις λειτουργεί σαν πολιτική ιδεολογία.
Η ισλαμική ταυτότητα είναι πολιτισμικά ισχυρή. Γι’ αυτό συνήθως οι μουσουλμάνοι μετανάστες εντάσσονται μόνο επιφανειακά στον δυτικό τρόπο ζωής. Ζητήματα, όπως π.χ. η απαγόρευση της μπούργκας, είναι εκδηλώσεις της αντίφασης ανάμεσα στη σκληροπυρηνική ισλαμική ταυτότητα και σε βασικά ανθρώπινα δικαιώματα. Η εν λόγω πολιτισμική αντίφαση προκαλεί τη διάχυτη επιφύλαξη με την οποία οι δυτικές κοινωνίες αντιμετωπίζουν το Ισλάμ, που έχει εγκατασταθεί στο εσωτερικό τους. Η επιφύλαξη, όμως, θα ήταν αβαθής, εάν δεν την τροφοδοτούσε η εντύπωση ότι ο ισλαμικός φονταμενταλισμός (ακρότατη εκδοχή του οποίου είναι η τρομοκρατία της Αλ Κάιντα) αποτελεί νομιμοποιημένη ιδεολογία εντός των μουσουλμανικών κοινοτήτων.
Ούτως εχόντων των πραγμάτων, η καταγγελία της ισλαμοφοβίας δεν αρκεί για να ανασχέσει ένα φαινόμενο, το οποίο πηγάζει και τροφοδοτείται από υπαρκτές και συχνά φορτισμένες πολιτισμικές αντιφάσεις. Ο φορμαλισμός του «πολιτικά ορθού» δεν κάνει τον κόπο να κατανοήσει αυτές τις αντιφάσεις και τα βαθύτερα ρεύματα που παράγουν. Κουνώντας το δάκτυλο, μάλιστα, συχνά φέρνει το αντίθετο από το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα. Η υπόθεση της ανέγερσης τζαμιού δίπλα στο Ground Zero είναι ενδεικτική. Η μουσουλμανική αδελφότητα έχει συνταγματικό δικαίωμα και ο ίδιος ο Ομπάμα τάχθηκε υπέρ. Οπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις, όμως, στη μεγάλη πλειοψηφία τους οι κάτοικοι της πολυφυλετικής και πολυπολιτισμικής Νέας Υόρκης αντιτίθενται. Θεωρούν το τζαμί ειδικά σ’ εκείνη την τοποθεσία ένα είδος πρόκλησης. Προφανώς, εμμέσως το συνδέουν με το γεγονός ότι η τρομοκρατική επίθεση έγινε στο όνομα του Ισλάμ, αλλά καθοριστικό ρόλο παίζει και η εντύπωσή τους ότι στους κόλπους του Ισλάμ βρίσκει εύφορο έδαφος ένας επιθετικός εξτρεμισμός.source:kathimerini.gr
top